رفرنس نویسی ونکوور

هنگامی که شما به عنوان محقق از منابع مختلفی در مقاله یا پایان نامه خود استفاده می کنید، باید منبع را در مقاله خود ذکر کنید. برای رفرنس دهی به منابع سیستم ها و روش های مختلفی وجود دارد که یکی از آن های روش رفرنس نویسی ونکوور (Vancouver) می باشد. این سیستم توسط کمیته بین المللی سردبیران مجلات پزشکی یا همان International Committee of Medical Journal Editors: ICMJE طراحی و در اختیار محققان قرار داده شده است.

ونکوور راهکارهایی را ارائه کرده است که تا علاوه بر رعایت کامل استانداردهای رفرنس دهی، اخلاق پژوهشی نیز در استفاده از منابع رعایت شود. علاوه بر سیستم ارجاع دهی به روش ونکوور، روش های مختلف دیگری نیز وجود دارد که در هر مقاله یا پایان نامه باید شیوه مرجع نویسی مجله مورد نظر را پیدا کرده و سپس با همان روش رفرنس دهی را انجام دهیم. به همین خاطر تصمیم داریم در این نوشته از موسسه علمی پژوهشی نصیر به یکی از متداول ترین شیوه های منبع نویسی یعنی روش ونکوور بپردازیم.

نحوه ارجاع به منابع در سیستم رفرنس نویسی ونکوور

در صورتی که دانشگاه یا مجله ای که قصد دارید مقاله خود را در آن چاپ کنید، روش خاصی از مرجع نویسی مثلا رفرنس نویسی ونکوور را از شما خواسته باشد، شما باید طبق همان استاندارد اقدام به رفرنس دهی کنید چرا که در غیر اینصورت ممکن است از نمره نهایی پایان نامه یا مقاله شما کاسته شود و شانس پذیرش آن پایین بیاید و یا حتی ممکن است مقاله شما توسط ژورنال مربوطه رد شود. پس بهتر است قبل از ارسال مقاله به ژورنال مربوطه با شیوه منبع نویسی آن آشنا شده و سپس طبق آن ارجاع دهی را انجام دهید.

هر محقق و نویسنده ای در نوشته هایش علاوه بر یافته ها و نظریات شخصی خود، از یافته های دیگران نیز استفاده می کند. اینکار باعث می شود از دوباره کاری و اتلاف وقت جلوگیری شود. در هنگام استفاده از منابع باید دقت داشته باشید که اولا منبع مورد نظر شما دارای اعتبار علمی بالایی باشد و همچنین از روش منبع نویسی درستی مثل شیوه ونکوور استفاده کنید.

ارجاع دهی به روش ونکوور

یکی از متداول ترین روش ها، روش رفرنس نویسی ونکوور Vancouver  می باشد. در شیوه منبع نویسی به روش ونكوور از شماره برای رفرنس دهی استفاده می کنیم. یعنی در هر قسمت از متن که از یک منبع استفاده کرده باشید، یک شماره منحصر به فرد کنار آن قرار می دهید و سپس در قسمت رفرنس دهی، منبع استفاده شده را ذکر می کنید. عدد اختصاص داده شده به هر منبع را می توانید داخل کروشه قرار داده و یا بالانویس کنید.

اصول رفرنس دهی مقاله به روش Vancouver

• فهرست منابع شما باید به گونه ای باشد که اطلاعات رفرنس را در اختیار خواننده قرار دهد. مثلا مشخص کنید که از کتاب استفاده کرده اید یا جزوه، مجله یا حتی مطالب موجود در اینترنت.
• مشخصات را باید طوری بنویسید که خواننده به راحتی بتواند به آن دسترسی پیدا کند.
• فهرستی که تهیه کردید را باید در پایان مقاله خود بیاورید.
• به هر منبع در متن خود یک شماره اختصاص می دهید و سپس به همان ترتیب مرجع ها را مشخص می کنید.
• در شیوه منبع نویسی به روش ونکوور در صورتی که به یک منبع در متن یک عدد اختصاص دادید، هر وقت خواستید دوباره از همان منبع استفاده کنید، همان عدد قبلی را ذکر می کنید.
• هنگامی که از چند منبع پشت سرهم استفاده کردید، در صورتیکه اعداد منابع پشت سرهم بود بین آنها از خط تیره استفاده می کنید. مثل 8-2 و در صورتی که اعداد منابع پشت سرهم و متوالی نبود، باید از ویرگول استفاده کنید. مثل 2,5,10,28.
• اعدادی که مشخص می کنید باید بعد از نقطه یا کاما در آخر جمله داخل پرانتز ذکر شوند.
• مدل رفرنس نویسی ونکوور که در اکثر مجلات پزشکی از آن استفاده می شود، عدد رفرنس مورد نظر به صورت بالا نویس بعد از کولون (,) و سمی کولون (؛) یا قبل از کاما (،) یا نقطه (.) آورده می شود.

طریقه ارجاع دهی در روش ونکوور

در صورتیکه منبع مورد استفاده شما انگلیسی باشد، منبع را باید به ترتیب زیر بنویسید.

نام خانوادگی نویسنده-فاصله- حرف یا حروف اول نام نویسنده با حروف بزرگ-نقطه و فاصله- نام کتاب-نقطه فاصله- شماره ویرایش-نقطه فاصله- محل نشر کتاب -دونقطه فاصله- اسم ناشر-نقطه ویرگول فاصله- سال انتشار -نقطه-.

Pfaller MA. Medical microbiology. 4th ed. St. Louis: Mosby; 2002.

شیوه رفرنس نویسی در فارسی نیز به همین صورت می باشد. فقط در فارسی اسم نویسنده را کامل می نویسیم. مثل :

حسینی ابوالقاسم. اصول بهداشت روانی. مشهد: دانشگاه علوم پزشکی. مشهد؛ 1371.

اما برای اینکه با اصول رفرنس نویسی ونکوور هماهنگ باشیم، بهتر است یک یا چند حرف نام نویسنده را ذکر کنیم.

نکات مهم و اساسی در رفرنس دهی به روش ونکوور

• در صورتی که منبع مورد نظر بیش از 6 نویسنده داشته باشد، نام 6 نویسنده اول را می نویسیم و آن ها را با کاما (,) از هم جدا می کنیم و بعد از ششمین نویسنده کلمه et al را می نویسیم.

Halpten SD, Ubel PA, Caplan AL, Marion DW, Palmer AM, Schiding JK, et al.

• گاهی ممکن است یک سازمان مسئول تهیه کتاب یا مقاله باشد که در این صورت به جای نام نویسنده، نام سازمان ذکر می شود. و در صورتی که هم نویسنده و هم سازمان مسئول نگارش کتاب باشند، ابتدا اسم شخص یا اشخاص را می نویسیم و سپس اسم سازمان.
• چنانچه ویراستار مسئول تهیه اثر باشد، طریقه نگارش آن به شکل زیر می باشد. ابتدا نام ویراستارها به ترتیب نوشته می شود و سپس نام اثر و سایر موارد.

Johnson CD, Taylor I, editors. Recent advances in surgery. 2nd ed. Edingburg: Churchill living stone;2000.

• چنانچه می خواهید از ترجمه یک اثر در فارسی استفاده کنید، بعد از نوشتن نام نویسنده اصلی و نام اثر، مترجم کتاب را ذکر می کنیم.

لانگمن جان. رویان شناسی پزشکی لانگمن. ترجمه کورش عظیمی، مهدی صرافی. تهران: اندیشه روشن؛ ۱۳۷۹٫

• در صورتی که فصل های مختلف کتاب توسط نویسندگان متفاوت نوشته شده است، از هر فصل که استفاده کردید، نام نویسنده همان فصل سپس عنوان فصل و بعد از آن کلمه in و نام ویراستار و عنوان کتاب و … را می نویسید.

Watkins AD, Neuropharmacology. In: Kay AB, Foster JA, editors. Allergy and allergic diseases. 2nd ed. Oxford: Blackwell Science; 1997. P 505- 17.

استفاده از پایان نامه به عنوان منبع

چنانچه از یک پایان نامه به عنوان رفرنس نویسی استفاده می کنید، ابتدا نام نویسنده سپس عنوان پایان نامه و سپس داخل کروشه کلمه پایان نامه و در ادامه شهر، کشور، دانشگاه و سال تالیف پایان نامه را می نویسیم.

Bunker VM. Nutrition in the elderly with particular references to essential trace elements [ dissertation]. Southampton England: univ. Southampton; 1987.

چنانچه در رفرنس نویسی ونکوور می خواهید از یک مقاله به عنوان مرجع استفاده کنید. شیوه نگارش آن به این صورت می باشد که بعد از نوشتن نام خانوادگی و نام نویسنده، عنوان مقاله نوشته می شود و سپس نام مجله، سال انتشار، جلد یا دوره انتشار و شماره صفحات.

Vega KJ, Pina I, Krevsky B. Heart transplantation is associated with an increased risk for pancreatobiliary disease.Ann Intern Med 1996 Jun1;124(11):980-3.

استفاده از منابع الکترونیکی در شیوه منبع نویسی به روش ونکوور

در صورتی که قصد دارید از منابع الکترونیکی مانند نرم افزارها، وب سایت ها و پایگاه های اطلاعاتی به عنوان مرجع استفاده کنید، باید از ترتیب زیر استفاده کنید.

نویسنده، عنوان صفحه، عنوان وب سایت، عبارت Available at، نشانی اینترنتی مطلب، تاریخ مشاهده.

KilmartinM. Women in GP: a strategy for women GPs. 2003. RACGP Online. Available at: URL:http://www.racgp.org.au/. Accessed Jul 30, 2003.

در صورتی هم که از یک برنامه کامپیوتری استفاده می کنید، نام برنامه، ورژن و سال آن آورده می شود.

نکته : علاوه بر موارد فوق، می توان به فرهنگ لغت، روزنامه، جزوه، بروشور و مصاحبه نیز ارجاع داد که در این موارد نیز باید تاریخ چاپ، نام نویسنده و سایر موارد را ذکر کنید.

سخن پایانی

یکی از اصلی ترین مشکلاتی که در نوشتن منابع وجود دارد، پراکنده نویسی می باشد که اگر از یک سیستم برای رفرنس دهی استفاده کنید، می توانید این مشکل را حل کنید. روش رفرنس نویسی ونکوور یکی از بهترین روش هایی است که با استفاده از آن می توانید منابع مورد استفاده در کتاب یا مقاله خود را مشخص کنید.

موسسه علمی پژوهشی نصیر ارائه دهنده خدمات نگارش و چاپ با داشتن تجربه و دانش کافی در این رابطه به شما کمک می کند تا یک مقاله کامل و جامع بنویسید و تمام استانداردهای لازم را در آن رعایت کنید.