یکی از مجوزهایی که قبل از چاپ کتاب باید آن را اخذ کنید فیپا (مجوز چاپ کتاب) است که در صفحه شناسنامه کتابی که به رشته تحریر در اورده اید درج خواهد شد. باید توجه داشته باشید که دریافت فیپا برای چاپ کتاب الزامی است و می توان از آن برای شناسایی یک کتاب مانند شناسنامه استفاده نمود. از لحاظ تاریخی طرحی که بر اساس آن نویسندگان و ناشران کتب علمی و غیر علمی ملزم به دریافت فیپا شده اند در کشورهایی مانند امریکا بیش از صد سال است که اجرا شده است.
در ایران نیز در دهه های گذشته با تلاش های صورت گرفته این طرح اجرا شده است و در حال حاضر نظارت بر اجرای آن بر عهده کتابخانه ملی ایران می باشد. برای همین در صورتی که قصد چاپ کتاب خود را داشته و نیاز به اخذ مجوز فیپا داشته باشید باید این مجوز را پس از تکمیل نگارش کتاب خود دریافت کنید. در صورت هر گونه سوال در این زمینه می توانید با موسسه علمی و پژوهشی نصیر تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم.
مزایای فیپا چیست؟
شاید برای شما سوال باشد که چرا کشورهایی مانند امریکا از سال های بسیار دور اقدام به اجرایی کردن قانونی کرده اند که بر اساس آن نیاز است تا برای چاپ کتاب اقدام به دریافت مجوزهایی مانند فیپا توسط ناشران باشد.
یکی از مشکلاتی که در گذشته در زمینه نشر کتاب وجود داشته است تعداد بسیار زیاد کتاب هایی بود که هر یک از آن ها باید در لیست کتابخانه ها با نام و مشخصات خاص خود ثبت می شد. قبل از این که همه کتاب ها به طور یکسان دارای شناسنامه خاص خود باشند، هر کتابی ممکن بود که در کتابخانه ها با مشخصات متفاوتی ثبت شده و هر مجموعه ای از استانداردهای خاص خود در ثبت و یا فهرست نویسی کتاب استفاده می کرد.
اما فیپا این امکان را می دهد که همه کتاب ها به طور یکسان و با استانداردهای مشابهی در کتابخانه ها ثبت شوند و برای همین فهرست نویسی کتاب بسیار راحت تر خواهد بود.
به همین دلیل است که در بسیاری از کشورهای اروپایی و امریکا طرح اخذ مجوز چاپ کتاب از سال ها پیش به تصویب رسیده است و ناشران باید قبل از چاپ کتاب اقدام به دریافت این مجوزها بنمایند.
در ایران نیز از چند دهه گذشته با تلاش هایی که توسط نهادهای ذی ربط صورت گرفته است طرح دریافت مجوز فیپا برای چاپ کتاب تصویب شده است و بر اساس آن همه ناشران داخلی باید قبل از این که اقدام به نشر کتاب بنمایند نسبت به دریافت این مجوز اقدامات لازم را به عمل اورند.
مسئول صدور فیپا در ایران
در داخل کشور با توجه به هماهنگی هایی که بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفت و با همکاری و نظارت کتابخانه ملی ایران ما شاهد صدور مجوز فیپا برای کتاب هایی که برای چاپ آماده می شوند هستیم. کتابخانه ملی ایران این طرح را در دهه هفتاد میلادی و در سال 71 به طور آزمایشی اجرا کرد و با توجه به موفقیت هایی که در این راه کسب شد تصمیم بر تصویب قانون دریافت فیپا به طور رسمی گرفته شد.
این قانون در بین سال های 75 تا 77 تصویب و به اجرا گذاشته شد و از آن زمان تا به حال کتابخانه ملی مسئول صدور فیپا شده است. اداره کل پردازش و ساماندهی اسناد کتابخانه ملی ایران به عنوان نهادی که از لحاظ قانونی به طور مستقیم اقدام به صدور فیپا می نماید در داخل ایران مسئول صدور این مجوز شناخته شده است و در صورت نیاز باید از این مرجع درخواست مجوز فیپا را بنمایید.
همه ناشران باید طبق قوانین مصوب پس از دریافت فیپا آن را در صفحه شناسنامه کتاب به طور کاملا دقیق و بدون هیچ نقصی درج نمایند تا امکان شناسایی کتب چاپ شده در فهرست نویسی فیپا وجود داشته باشد. شما هم در صورتی که قصد چاپ کتاب خود را داشته باشید باید نسبت به دریافت فیپا اقدام کنید تا امکان چاپ کتاب به طور قانونی را داشته باشید.
مدارک لازم برای درخواست فیپا
یکی از مهم ترین سوالاتی که برای نویسندگان و یا ناشران حقیقی و حقوقی که قصد چاپ کتاب را دارند وجود دارد مدارک مورد نیاز برای درخواست فیپا می باشد. ما در این بخش در مورد این مدارک برای شما توضیحات کافی را خواهیم داد. بر اساس اعلام مرکز اسناد کتابخانه ملی ایران برای این که هر فرد حقیقی و یا حقوقی که قصد چاپ کتاب را دارد بتواند موفق به درخواست و دریافت فیپا شود باید فایل نهایی کتاب را که همه مراحل ویراستاری و صفحه آرایی را پشت سر گذرانده است برای این مرکز ارسال کند.
توجه داشته باشید که قبل از دریافت مجوز فیپا شما نیاز به اخذ شابک برای کتابی که قصد نشر آن را دارید خواهید داشت و در اطلاعاتی که برای مرکز کتابخانه ملی ایران ارسال خواهید نمود نیاز به کد شابک کتاب در کنار فایل نهایی آن که در این بخش به آن اشاره شد خواهید داشت. شما باید به طور دقیق مشخصات کتاب را در کنار فایل نهایی آن در اختیار کتابخانه ملی قرار دهید.
این مشخصات شامل قطع کتاب و تعداد صفحات آن می باشد که به همراه سالی که کتاب در آن سال چاپ می شود مورد نیاز خواهد بود. البته مشخصات فردی نویسندگان کتاب نیز به طور حتم باید به این مرکز ارسال شود که شامل کپی کارت ملی هوشمند و یا کپی شناسنامه تمام نویسندگان کتاب خواهد بود.